- CELLA et CELLULA
- CELLA et CELLULAapud sequioris aevi Latinos, pro Monachorum domicilio, atque adeo pro ipso Monasterio, usurpari coepêre. Unde cellae vocem apud Gregorium M. in Dial. saepius hôc sensu occurrentem, μοναςτήριον Zacharias reddit. Nempe primitus monachi divisis in cellis habitabant, in idem licet Oratorium, psallendi aut sacra peragendi gratiâ convenirent, ut videre est apud Rufinum, de Vitis Patrum l. 2. Praefat. Cuiusmodi cellas cellulasque, κελλία vocant Graeci Scriptores passim; item μὸναςτήρια, ut dictum: interdum et ςπηλαῖα. Atque inde Cellarum et κελλίων manfit nomen locis non paucis, ubi inaedificatae erant Cellae Monachicae, uti monti Larissae, Macedoniae vicino, qui βοῦνος τῶ Κελλίων Annae Comnenae, Alexiadis l. 5. Kellia Innocentio III. l. 13. Ep. 4. dicitur: Cellis in Aemathia et Celliis in Bithynia, apud eandem Annam, l. 12. Cellarum Thessalicarum meminit Auctor Itinerarii Hierosolym. et Antonini; ut et alterius eiusdem appellationis in Aegypto, Sozom. l. 6. c. 31. et Nicephotus Call. l. 11. c. 38. Postquam vero Monachi praedia variis in vicis possidere coeperunt, eoque aliquot e suis mittere, qui et fruges colligerent, procurarentque reditus et ad Monasterium deferrent, hinc Cellae vox ad Monasteriola quoque, seu, ut olim vocabant, Abbatiolas vel Oboedientias, quae maioribus suberant, seorsim extensa est. In cuiusmodi cellis Monachi quoque nonnumquam destinati vitam degebant solitariam: unde Bonifacius VIII. c. 3. de Verb. signific. Cellas eiusmodi loca secreta et solitaria interpretatur, quae ab hominum separata convictu sunt, ad contemplandum et Deo vacandum specialiter deputata. Sed et cellae tales subinde aedificatae sunt, crescente Monachorum numerô, ut ex Monasteriis eo mitterentur, qui aliis accedentibus darent locum. Iisdem enim in locis Oratoria etiam exstructa, quibus deserviendis destinatus erat certus Monachorum numerus, a primario Monasterio dependens. Imo eodem Monachos, in claustro moventes rixas turbasque, nonnumquam mitti consuevisse, discimus ex Concilio Paris. A. C. 1212. part. 2. c. 24. Atque hâc notione cellam Monasterio opponi, et unicuique Monasterio cellam suam assignari, cellasque tales Coenobiales cellas appellari deprehendas passim. Plura vocis significata vide apud Car. du Fresne Glossar. et infra in Cellarium, ubi de vocis origine.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.